پروین اعتصامی ، دختر ایران

رخشنده اعتصامی مشهور به پروین اعتصامی با اینکه در تبریز به دنیا آمده است اما اصالتا از دیار استان مرکزی بوده است و پدرش ساکن آشتیان و مادرش از اهالی ساوه بوده است.


مادر پروین
مادرش اختر فتوحی (درگذشتهٔ ۱۳۵۲) فرزند میرزا عبدالحسین ملقب به مُقدّم العِداله و متخلص به "شوری"از واپسین شاعران دوره قاجار، اهل تبریز وآذربایجانی بود.وی تنها دختر خانواده بود و چهار برادر داشت.نام اصلی او "رخشنده" است.

پدر پروین

یوسف اعتصامی معروف به اعتصام الملک از نویسندگان و دانشمندان بنام ایران وآشتیان (ازشهرهای استان مرکزی) بود. وی اولین (چاپخانه) را در تبریز بنا کرد ،

ازدواج پروین

پروین در نوزده تیر ماه ۱۳۱۳با پسر عموی پدرش «فضل الله همایون فال» ازدواج کرد و چهار ماه پس از عقد ازدواج به کرمانشاه به خانه شوهر رفت

شروع تحصیلات و سرودن شعر

پروین از کودکی با مطالعه آشنا شد . خانواده او اهل مطالعه بود و وی مطالب علمی و فرهنگی به ویژه ادبی را از لابه لای گفت و گوهای آنان درمی یافت در یازده سالگی به دیوان اشعار فردوسی ، نظامی ، مولوی ، ناصرخسرو ، منوچهری ، انوری ، فرخی که همه از شاعران بزرگ و نام آور زبان فارسی به شمار می آیند ، آشنا بود و از همان کودکی پدرش در زمینه وزن و شیوه های یادگیری آن با او تمرین می کرد.



گاهی شعری از شاعران قدیم به او می داد تا بر اساس آن ، شعر دیگری بسراید یا وزن آن را تغییر دهد ، و یا قافیه های نو برایش پیدا کند ، همین تمرین ها و تلاشها زمینه ای شد که با ترتیب قرارگیری کلمات و استفاده از آنها آشنا شود و در سرودن شعر تجربه بیاندوزد.



هر کس کمی با دنیای شعر و شاعری آشنا باشد ، با خواندن این بیت ها به توانائی او در آن سن و سال پی می برد برخی از زیباترین شعرهایش مربوط به دوران نوجوانی ، یعنی یازده تا چهارده سالگی او می باشد ، شعر " ای مرغک " او در 12 سالگی سروده شده است:



ای مُرغک خُرد ، ز آشیانه



پرواز کن و پریدن آموز



تا کی حرکات کودکانه؟



در باغ و چمن چمیدن آموز



رام تو نمی شود زمانه



رام از چه شدی ؟ رمیدن آموز



مندیش که دام هست یا نه



بر مردم چشم ، دیدن آموز



شو روز به فکر آب و دانه



هنگام شب آرمیدن آموز



با خواندن این اشعار می توان دختر دوازده ساله ای را مجسم کرد که اسباب بازی اش " کتاب" است ؛ دختری که از همان نوجوانی هر روز در دستان کوچکش ، دیوان قطوری از شاعری کهن دیده می شود ، که اشعار آن را می خواند و در سینه نگه می دارد.

شعر " گوهر و سنگ " را نیز در 12 سالگی سروده است.

شاعران و دانشمندانی مانند استاد علی اکبر دهخدا ، ملک الشعرای بهار ، عباس اقبال آشتیانی ، سعید نفیسی و نصر الله تقوی از دوستان پدر پروین بودند ، و بعضی از آنها در یکی از روزهای هفته در خانه او جمع می شدند ، و در زمینه های مختلف ادبی بحث و گفتگو می کردند. هر بار که پروین شعری می خواند ، آنها با علاقه به آن گوش می دادند و او را تشویق می کردند.

ادامه تحصیلات

پروین ، در 18 سالگی ، فارغ التحصیل شد ، او در تمام دوران تحصیلی ، یکی از شاگردان ممتاز مدرسه بود. البته پیش از ورود به مدرسه ، معلومات زیادی داشت ، او به دانستن همه مسائل علاقه داشت و سعی می کرد ، در حد توان خود از همه چیز آگاهی پیدا کند. مطالعات او در زمینه زبان انگلیسی آن قدر پیگیر و مستمر بود که می توانست کتابها و داستانهای مختلفی را به زبان اصلی ( انگلیسی ) بخواند . مهارت او در این زبان به حدی رسید که 2 سال در مدرسه قبلی خودش ادبیات فارسی و انگلیسی تدریس کرد.

دوران بیماری و مرگ پروین


پروین اعتصامی ، پس از کسب افتخارات فراوان و درست در زمانی که برادرش – ابوالفتح اعتصامی - دیوانش را برای چاپ دوم آن حاضر می کرد ، ناگهان در روز سوم فروردین 1320 بستری شد پزشک معالج او ، بیماری اش را حصبه تشخیص داده بود ، اما در مداوای او کوتاهی کرد و متاسفانه زمان درمان او گذشت و شبی حال او بسیار بد شد و در بستر مرگ افتاد.

نیمه شب شانزدهم فروردین 1320 پزشک خانوادگی اش را چندین بار به بالین او خواندند و حتی کالسکه آماده ای به در خانه اش فرستادند ، ولی او نیامد و …. پروین در آغوش مادرش چشم از جهان فرو بست .

پیکر پاک او را در آرامگاه خانوادگی اش در شهر قم و کنار مزار پدرش در جوار خانم حضرت معصومه (س) به خاک سپردند . پس از مرگش قطعه شعری از او یافتند که معلوم نیست در چه زمانی برای سنگ مزار خود سروده بود . این قطعه را بر سنگ مزارش نقش کردند ، آنچنانکه یاد و خاطره اش در دل مردم نقش بسته است .

پروین اعتصامی ازمفاخرکجاست؟

بی شک درپاسخ به این سوال باید گفت که پروین بی شک از مفاخر کشور ایران است وفرقی نمیکند که ازمفاخر کدوم استان باشدگروهی آنرا ازمفاخر آذربایجان میدانند چون متولد شده آذربایجان وتبریز است،گروهی آنرا ازمفاخر استان مرکزی می دانند چون پدر واصالت پروین از این استان میباشدولی بایدگفت پروین اعتصامی درپنج سالگی ازتبریز خارج شد وبه تهران آمد وتاپایان عمر درآنجا ماند.طبق نظر اسلام وطن یک شخص جایی میشودکه فرد درآنجا زندگی میکند نه جایی که درآنجا متولد شده است هرچند که عبادات شخص درجایی که به دنیا آمده نیز مانند جایی است که درآنجا زندگی می کند.

پروین اعتصامی اصالتا اهل استان مرکزی،متولده خطه آذربایجان ، و بزرگ شده تهران است . ولی مهمتر آنکه پروین یک ایرانی است و متعلق به کل مردم ایران است. پروین افتخار همه مردم ایران است و هرکس که به شعر و شاعری علاقه دارد باشنیدن نام پروین اعتصامی به خود میبالد.


این شاعر توانمند ایران عزیز فارق از اینکه متعلق به چه دیار و قومی است از توانمند ترین شعرای تاریخ ایران بوده است.